การจัดทำกฎระเบียบบริษัทหรือข้อบังคับการทำงานเป็นสิ่งที่นายจ้างและ HR ควรต้องรู้และจัดทำ เพื่อสร้างความเป็นระเบียบในการทำงานร่วมกันระหว่างนายจ้างและลูกจ้าง
อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม:
- เงินที่ถือว่าเป็นค่าจ้าง ตามกฏหมายแรงงาน มีอะไรบ้าง?
- ห้ามพลาด! กฎหมายแรงงานที่ลูกจ้างไม่ควรมองข้าม
- สวัสดิการที่ทุกบริษัทต้องมีตามกฎหมายแรงงาน
- ลาพักร้อน ลาป่วย ลากิจได้กี่วัน ตามกฎหมายแรงงาน
ความสำคัญของกฎระเบียบบริษัท ข้อบังคับการทำงาน
“กฎระเบียบบริษัท” หรือ "ข้อบังคับการทำงาน" สิ่งสำคัญสำหรับทั้งนายจ้างและพนักงาน เป็นเครื่องมือที่ช่วยระบุกฎระเบียบและนโยบายที่เกี่ยวข้องกับการทำงานในองค์กร โดยมีวัตถุประสงค์ในการสร้างความเข้าใจและเป็นแนวทางการปฏิบัติในการทำงานร่วมกันในบริษัทระหว่างนายจ้างและพนักงาน ที่จะช่วยป้องกันความขัดแย้งและความสับสนเรื่องของการทำงานในอนาคต
อธิบายง่าย ๆ ก็คือ “กฎระเบียบบริษัท” หรือ "ข้อบังคับการทำงาน" ก็เปรียบเสมือนเป็นข้อตกลงในการทำงานภายในบริษัทนั่นเอง ซึ่งในกฎระเบียบบริษัทก็จะมีรายละเอียดของเรื่องวันทำงาน วันหยุด วันลา ค่าจ้าง การร้องทุกข์ และอื่น ๆ ตามที่กฎหมายกำหนด
กฎระเบียบบริษัท ข้อบังคับการทำงาน ควรจัดทำเมื่อไหร่?
พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 ตามมาตรา 108 กำหนดให้นายจ้างซึ่งมีลูกจ้างรวมกันตั้งแต่ 10 คนขึ้นไป จัดให้มีข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงานเป็นภาษาไทย โดยนายจ้างจะต้องทำการจัดทำกฎระเบียบบริษัท ข้อบังคับการทำงานภายใน 15 วัน นับตั้งแต่วันที่นายจ้างมีลูกจ้างรวมกันตั้งแต่ 10 คนขึ้นไป
และให้นายจ้างหรือ HR จัดเก็บสําเนาข้อบังคับนั้นไว้ ณ สถานประกอบกิจการ หรือสํานักงานของนายจ้างตลอดเวลา โดยนายจ้างจะต้องทำการเผยแพร่และปิดประกาศข้อบังคับเกี่ยวกับการทํางานโดยเปิดเผย ณ สถานที่ทํางานของลูกจ้าง เพื่อให้ลูกจ้างได้ทราบและดูได้โดยสะดวก
กฎระเบียบบริษัท ข้อบังคับการทำงาน ที่ควรเขียนและไม่ควรเขียน
การเขียนกฎระเบียบบริษัทและข้อบังคับการทำงานเป็นขั้นตอนสำคัญในการดำเนินกิจการภายในบริษัทหรือองค์กร ซึ่งมีทั้งสิ่งที่ควรเขียนและไม่ควรเขียนลงไปในข้อบังคับการทำงาน โดยมีรายละเอียดดังนี้
กฎระเบียบบริษัท ข้อบังคับการทำงาน ที่ “ควรเขียน”
กฎระเบียบบริษัทและข้อบังคับการทำงานตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 มาตรา 108 ได้ประกาศในส่วนของรายละเอียดเกี่ยวกับข้อบังคับการทำงาน โดยมีทั้งหมด 8 รายการที่ต้องเขียนให้ครบดังนี้
- วันทำงาน เวลาทำงานปกติ เวลาพัก
- วันหยุดและหลักเกณฑ์การหยุด
- หลักเกณฑ์การทำงานล่วงเวลา การทำงานวันหยุด และการทำงานล่วงเวลาในวันหยุด
- วันและสถานที่จ่ายค่าจ้าง ค่าล่วงเวลาต่าง ๆ
- วันลาและหลักเกณฑ์การลา
- วินัยและโทษทางวินัย
- การร้องทุกข์
- การเลิกจ้าง การจ่ายค่าชดเชย และค่าชดเชยพิเศษ
กฎระเบียบบริษัท ข้อบังคับการทำงาน ที่ “ไม่ควรเขียน”
พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 มาตรา 108 ไม่ได้ระบุรายการที่ห้ามเขียน แต่ ควรเขียนกฎระเบียบบริษัทหรือข้อบังคับการทำงานให้อยู่ภายที่กฎหมายแรงงานกำหนดไว้เพื่อไม่ให้มีข้อโต้แย้งหรือความขัดแย้งตามมา นอกจากนี้ควรเขียนรายละเอียดต่าง ๆ ให้เพียงพอ เข้าใจได้ง่าย เพื่อให้ทุกฝ่ายเกิดความเข้าใจที่ตรงกัน และสามารถปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง
มีการแก้ไขกฎระเบียบบริษัท ข้อบังคับการทำงานต้องดำเนินการอะไรบ้าง
กรณีที่นายจ้างหรือ HR มีการแก้ไขในส่วนของกฎระเบียบบริษัท ข้อบังคับการทำงานเพิ่มเติม ให้นายจ้างทำการประกาศข้อบังคับที่มีการแก้ไขเพิ่มเติมนั้นภายใน 7 วัน นับตั้งแต่วันที่ประกาศใช้ข้อบังคับที่แก้ไขเพิ่มเติม แต่ไม่ต้องส่งสำเนาข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงานให้แก่อธิบดีกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานหรือผู้ซึ่งอธิบดีมอบหมาย
สรุปกฎระเบียบบริษัท ข้อบังคับการทำงาน ตามกฎหมายแรงงาน
กฎระเบียบบริษัทและข้อบังคับการทำงานเรียกได้ว่าเป็นเอกสารทางกฎหมายที่สำคัญที่ช่วยสร้างความเข้าใจและการร่วมมือระหว่างลูกจ้างและนายจ้างในการทำงานร่วมกัน อีกทั้งยังช่วยป้องกันความขัดแย้งและความสับสนในอนาคต ทั้งนี้ข้อตกลงควรถูกเขียนอย่างชัดเจนและเปิดเผยให้ทราบทั้งสองฝ่ายเพื่อให้มีความถูกต้องทางกฎหมาย และความเข้าใจที่ตรงกัน