เลื่อนตำแหน่งสูงขึ้น รายได้มากขึ้น แต่ทำไมพนักงานบางคนกลับลังเลเมื่อต้องก้าวหน้า? มาดูเหตุผลลึก ๆ ที่ทำให้บางคนไม่อยาก "โตในสายงาน” ที่ทำอยู่

อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม

“เลื่อนตำแหน่ง” งานหนักมากกว่ามูลค่าเงินจริงไหมในมุมมองพนักงาน

แม้คำว่า “เลื่อนตำแหน่ง” จะฟังดูเป็นรางวัลแห่งความสำเร็จ แต่สำหรับพนักงานจำนวนไม่น้อย กลับรู้สึกว่านั่นคือจุดเริ่มต้นของภาระที่หนักขึ้น มากกว่ามูลค่าที่ได้รับจริง ทั้งในแง่ของเวลา ความเครียด และความคาดหวังที่เพิ่มขึ้นจนบดบังความสุขในการทำงาน องค์กรจึงอาจต้องตั้งคำถามใหม่ว่า ตำแหน่งที่สูงขึ้นนั้นตอบโจทย์พนักงานจริงหรือไม่ หรือถึงเวลาที่ต้องออกแบบ “การเติบโต” ให้มีความหมายมากกว่าแค่ตำแหน่งและตัวเลขเงินเดือน

เหตุผลที่พนักงานไม่อยากเติบโตในสายงาน

แม้หลายองค์กรจะมองว่าการเลื่อนตำแหน่งคือ “รางวัล” ที่ควรทำให้พนักงานรู้สึกภาคภูมิใจ แต่ในความเป็นจริง กลับมีคนจำนวนไม่น้อยที่ลังเลหรือแม้แต่ปฏิเสธโอกาสนั้น ลองมาดูกันว่าเหตุผลเบื้องหลังความรู้สึกของพนักงานส่วนใหญ่เป็นอย่างไร

1. ความเชื่อว่าหัวหน้าคือคนที่เหนื่อยที่สุด

หลายคนเติบโตมาท่ามกลางภาพจำว่า “หัวหน้า” คือคนที่ต้องรับผิดชอบทุกอย่าง แก้ปัญหาแทนทีม ทำงานดึก ตอบแชตไม่เว้นวันหยุด ภาพเหล่านี้กลายเป็นความเชื่อฝังหัวว่าการเลื่อนตำแหน่งคือการแบกภาระเพิ่มมากกว่าผลตอบแทนที่คุ้มค่า

2. ขาดความมั่นใจในตัวเอง

แม้จะมีศักยภาพ แต่พนักงานบางคนกลับรู้สึกว่า “เรายังไม่เก่งพอ” หรือ “เราไม่น่าจะนำคนอื่นได้” ความกลัวว่าจะล้มเหลว หรือทำหน้าที่ได้ไม่ดีเท่าที่องค์กรคาดหวัง กลายเป็นอุปสรรคที่ทำให้ไม่กล้าก้าวขึ้นไปสู่ตำแหน่งที่สูงขึ้น

3. ไม่มีแรงบันดาลใจในตำแหน่งที่สูงขึ้น

ไม่ใช่ทุกคนที่มีแรงผลักดันจาก “ตำแหน่ง” หรือ “อำนาจ” บางคนมีความสุขกับการเป็นผู้เชี่ยวชาญที่ได้ลงมือทำงานที่รัก โดยไม่ต้องบริหารคนหรือแบกรับความคาดหวังในฐานะหัวหน้า โดยเฉพาะสายงานเทคนิคอย่างโปรแกรมเมอร์ ดีไซเนอร์ หรือนักวิเคราะห์ข้อมูล พวกเขามักรู้สึกเติมเต็มจากผลงานที่ทำ มากกว่าจากการดูแลทีม สำหรับพนักงานกลุ่มนี้ “การเติบโต” ที่แปลว่าต้องเปลี่ยนบทบาทไปเป็นผู้จัดการ อาจเป็นสิ่งที่บั่นทอนแรงบันดาลใจมากกว่าจุดไฟให้ลุกโชน

4. ขาดแบบอย่างหรือแรงบันดาลใจที่ดี

หากสิ่งที่เห็นจากผู้บริหารหรือหัวหน้าคือคนที่ไม่มีความสุข เครียด ขาดสมดุลชีวิต หรือใช้แต่คำสั่งโดยไม่สร้างแรงบันดาลใจ ย่อมทำให้พนักงานไม่อยากเดินตามเส้นทางเดียวกัน เพราะไม่เห็นภาพของความสำเร็จที่น่าเอาเป็นแบบอย่าง

5. วัฒนธรรมองค์กรที่ไม่เอื้ออำนวย

แม้บางคนจะมีความสามารถและความพร้อม แต่หากองค์กรไม่มีระบบพัฒนาเส้นทางอาชีพ ไม่มีการโค้ชหรือสนับสนุนพนักงานอย่างจริงจัง หรือมีการเมืองในที่ทำงานที่ทำให้คนเก่งถูกมองข้าม พนักงานย่อมไม่รู้สึกว่า "การโต" คือสิ่งที่เป็นไปได้หรือควรค่าแก่การพยายาม

องค์กรควรปรับอย่างไรให้พนักงานมีแรงบันดาลใจอยากเติบโต

ในหัวข้อนี้จะกล่าวถึงวิธีสร้างแรงบันดาลใจใหม่ ๆ ที่ตอบโจทย์คนทำงานยุคนี้มากขึ้น เพราะการเติบโตจะเกิดขึ้นได้จริง ก็ต่อเมื่อพนักงานรู้สึกว่าองค์กร “เข้าใจ” และ “เชื่อมั่น” ในศักยภาพของพวกเขา ดังนี้

1. เข้าใจลึกกว่าคำว่า “อยากโตไหม”

หลายองค์กรชวนพนักงานคุยเรื่องความก้าวหน้าเพียงผิวเผิน เช่น “สนใจเป็นหัวหน้าไหม?” แต่ไม่ได้เข้าใจแรงจูงใจหรือความกลัวที่แท้จริง การพูดคุยที่ลึกขึ้น เช่น การใช้การโค้ช การตั้งคำถามปลายเปิด หรือแม้แต่การฟังอย่างไม่ตัดสิน จะช่วยให้เข้าใจว่าอะไรเป็นอุปสรรค และอะไรคือความหวังที่ยังซ่อนอยู่

2. เปิดทางเลือกให้โตในทางที่เป็นตัวเอง

การเติบโตไม่จำเป็นต้องจบที่ตำแหน่งบริหารเท่านั้น องค์กรสามารถสร้างเส้นทาง “ผู้เชี่ยวชาญระดับสูง” ที่ให้คุณค่าเทียบเท่าหัวหน้าได้ เช่น ตำแหน่ง Senior Specialist ที่พนักงานสามารถพัฒนาเชิงลึกโดยไม่ต้องบริหารทีม ช่วยให้คนที่รักงานลงมือทำสามารถเติบโตโดยไม่ต้องเปลี่ยนตัวตน

3. หัวหน้าที่ดีคือแรงบันดาลใจของทีม

คนส่วนใหญ่อยากโต เมื่อพวกเขาเห็น “ภาพอนาคต” ที่น่าเดินตาม หากหัวหน้ามีภาวะผู้นำที่ดี เป็นแบบอย่างที่สร้างแรงบันดาลใจ มีความสมดุลระหว่างงานและชีวิต และสนับสนุนทีมอย่างจริงใจ ย่อมช่วยปลุกความอยากเติบโตให้กับคนในทีมได้มากกว่าคำสั่งหรือแรงกดดันใด ๆ

4. สร้างความมั่นใจจากการได้ลอง

พนักงานจำนวนมากไม่กล้าโตเพราะไม่มั่นใจในตัวเอง องค์กรควรสร้างพื้นที่ให้คนได้ลองผิดลองถูก ฝึกภาวะผู้นำในขนาดย่อม เช่น ให้ลองดูแลโปรเจกต์เล็ก ๆ มีพี่เลี้ยงคอยแนะนำ และให้กำลังใจเมื่อเกิดความผิดพลาด วิธีนี้จะค่อย ๆ สร้างความเชื่อมั่นในศักยภาพของตัวเองอย่างยั่งยืน

5. เปลี่ยนค่านิยมเรื่องการเติบโต

องค์กรควรทบทวนว่าตนเองให้คุณค่ากับ "การเติบโตแบบไหน" หากยังยึดติดกับการเติบโตเฉพาะตำแหน่งหรือการไต่ลำดับขั้นเท่านั้น อาจทำให้พนักงานรู้สึกว่าไม่ใช่เส้นทางของตนเอง การเปิดมุมมองใหม่ เช่น การเติบโตทางทักษะ การสร้างอิทธิพล หรือการมีส่วนร่วมกับองค์กร จะช่วยให้พนักงานเห็น “ความหมาย” ของการโตในแบบของตัวเองมากขึ้น

สรุป เลื่อนตำแหน่ง = เพิ่มภาระ? เผยเหตุผลพนักงานไม่อยากโตในสายงาน

แม้หลายคนจะมองว่าการเลื่อนตำแหน่งคือรางวัลที่ควรดีใจ แต่ในความเป็นจริง พนักงานจำนวนไม่น้อยกลับรู้สึกว่าเป็นภาระที่มากขึ้น ทั้งเรื่องเวลา ความเครียด และความคาดหวังจากคนรอบข้าง บางคนไม่อยากเป็นหัวหน้า เพราะไม่มั่นใจ ไม่อยากเปลี่ยนบทบาท หรือไม่เห็นแบบอย่างที่น่าเดินตาม ถ้าองค์กรอยากให้คนมีแรงบันดาลใจเติบโต จึงต้องฟังให้ลึก เข้าใจให้มาก และออกแบบเส้นทางเติบโตที่เหมาะกับแต่ละคน เพื่อให้ทุกคนรู้สึกว่า “การเติบโต” เป็นสิ่งที่มีคุณค่าและน่าเดินไปถึงในแบบของตัวเอง