สงสัยไหมว่า หากนายจ้างต้องการลดตำแหน่งหรือลดเงินเดือนลูกจ้าง จะสามารถทำได้ทันทีหรือไม่และมีความเสี่ยงผิดกฎหมายแรงงานหรือเปล่า? บทความนี้มีคำตอบเตรียมไว้ให้แล้ว

อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม

ว่าด้วยเรื่อง "การลดตำแหน่ง ลดเงินเดือน"

การลดตำแหน่ง ลดเงินเดือน คือ การที่นายจ้างปรับเปลี่ยนตำแหน่งงานของพนักงานให้ต่ำลง พร้อมกับปรับลดค่าตอบแทนตามหน้าที่ความรับผิดชอบที่ลดลง ส่วนใหญ่เกิดจากเหตุผลทางธุรกิจ เช่น โครงสร้างองค์กรเปลี่ยน ผลประกอบการลดลง หรือผลงานของพนักงานไม่เป็นไปตามที่คาดหวัง แต่การลดตำแหน่งลดเงินเดือนต้องทำอย่างระมัดระวัง โปร่งใส และเป็นธรรม เพื่อรักษาสิทธิทั้งสองฝ่ายและลดปัญหาข้อพิพาทในภายหลัง

Q: นายจ้างมีสิทธิ "ลดตำแหน่งและลดเงินเดือน" ลูกจ้างได้หรือไม่?

A: นายจ้าง “ไม่สามารถ” ลดตำแหน่ง ลดเงินเดือนได้ในทันที แต่ต้องได้รับความยินยอมจากลูกจ้างก่อน

ตามหลักกฎหมายแล้ว นายจ้างไม่สามารถลดตำแหน่งหรือลดเงินเดือนของลูกจ้างได้ตามความต้องการในทันที เพราะถือเป็นการเปลี่ยนสภาพการจ้างที่กระทบสิทธิของลูกจ้างโดยตรง หากต้องการลดจริง ต้องได้รับความยินยอมจากลูกจ้างก่อนและควรทำเป็นหนังสือไว้เป็นหลักฐาน แต่หากลูกจ้างไม่ยินยอม นายจ้างไม่มีสิทธิบังคับ และหากฝืนกระทำอาจเสี่ยงผิดกฎหมายแรงงานได้ ดังนั้น การลดตำแหน่งหรือเงินเดือนควรเป็นไปโดยความสมัครใจและความเข้าใจร่วมกันทั้งสองฝ่าย เพื่อป้องกันข้อพิพาทในอนาคต

Q: ถ้าลูกจ้างทำงานไม่มีประสิทธิภาพ นายจ้าง "ลดตำแหน่ง ลดเงินเดือน” ได้ไหม?

A: ลดเงินเดือนไม่ได้ แต่ลดตำแหน่งทำได้หากได้รับความยินยอมจากลูกจ้าง

นายจ้างไม่สามารถลดเงินเดือนพนักงานเพื่อเป็นการลงโทษได้ เพราะค่าจ้างเป็นสภาพการจ้างที่กฎหมายคุ้มครอง ส่วนการลดตำแหน่ง แม้นายจ้างจะมีอำนาจบริหาร แต่หากมีผลให้ค่าจ้างหรือสวัสดิการลดลง ต้องได้รับความยินยอมจากลูกจ้างเป็นลายลักษณ์อักษรก่อน หากนายจ้างลดตำแหน่งหรือเงินเดือนฝ่ายเดียวโดยที่ลูกจ้างไม่ยินยอม จะถือว่าผิดสัญญาจ้างและเข้าข่ายผิดกฎหมาย ลูกจ้างมีสิทธิฟ้องศาลแรงงานเรียกส่วนต่างคืนพร้อมดอกเบี้ยได้ และอาจถือว่าเป็นการเลิกจ้างโดยปริยายซึ่งทำให้นายจ้างต้องจ่ายค่าชดเชยตามกฎหมาย

Q: ย้ายพนักงานไปตำแหน่งที่ต่ำกว่าแต่ "ให้เงินเดือนเท่าเดิม" แบบนี้ถือว่าผิดไหม?

A: ไม่ผิดหากย้ายพนักงานไปตำแหน่งที่ต่ำกว่าแล้วเงินเดือนและสวัสดิการเท่าเดิม

นายจ้างสามารถย้ายพนักงานไปตำแหน่งที่ต่ำกว่าได้ หากยังคงเงินเดือนและสวัสดิการเท่าเดิม เพราะถือว่าเป็นอำนาจบริหาร แต่ต้องระวังไม่ให้เป็นการใช้อำนาจโดยมิชอบหรือกลั่นแกล้ง เช่น ย้ายไปทำงานที่ต่ำกว่าคุณค่าจนทำให้เกิดความอับอาย เพราะศาลอาจมองว่าเป็นการบีบให้ลาออกและเข้าข่ายเลิกจ้างโดยปริยาย ส่งผลให้นายจ้างต้องจ่ายค่าชดเชยตามกฎหมาย ดังนั้นก่อนปรับย้าย ควรแจ้งเหตุผลทางธุรกิจให้ชัดเจนหรือทำบันทึกข้อตกลงเพื่อป้องกันข้อพิพาทในอนาคต

สรุป Q&A ลดตำแหน่ง ลดเงินเดือน ตามกฎหมายสามารถทำได้ไหม

นายจ้างสามารถปรับย้ายหรือลดตำแหน่งได้ หากไม่กระทบค่าจ้างหรือสวัสดิการ แต่ต้องได้รับความยินยอมจากลูกจ้างลำทำเป็นหนังสือ รวมไปถึงการลดเงินเดือน ไม่ว่าจะเพราะผลงานหรือเหตุจำเป็นทางธุรกิจ นายจ้างไม่มีสิทธิสั่งฝ่ายเดียว ต้องได้รับความยินยอมเป็นลายลักษณ์อักษรเท่านั้น หากฝ่าฝืนโดยหักค่าจ้างเอง อาจเข้าข่ายผิดสัญญาจ้าง ถูกฟ้องเรียกคืนพร้อมดอกเบี้ยและอาจมีความผิดทางอาญาด้วย ดังนั้นก่อนปรับลดใด ๆ ควรสื่อสารอย่างโปร่งใสและทำข้อตกลงเป็นลายลักษณ์อักษรเพื่อป้องกันปัญหาทางกฎหมายในอนาคต